Türkiye tercihini Şanghay İşbirliği Örgütü’nden yana kullanıyor. Türkiye başbakanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ifadelerine göre Ankara, bu örgüte üyeliğe ilgi gösteriyor. Türkiye başbakanı, Rusya devlet başkanı Vladimir Putin ile görüşürken bu konuda resmen başvuruda bulundu. Uzmanlar, Ankara’nın tercihini Avrasya entegrasyonu lehine kullanmasını tamamen doğal olarak değerlendiriyorlar.
Ankara, Şanghay İşbirliği Örgütüne kabul edilmesine ilişkin kararın daha çabuk olarak alınması zorluyor. Türkiye, 2011’de Şanghay işbirliği Örgütüne ilgisi olduğunu ilk kez duyurarak, bu örgüt ile işbirliğinin sağlamlaştırılması konusunda başvuruda bulundu. Şanghay İşbirliği Örgütünün Haziran ayında yapılan zirve toplantısında Türkiye’ye diyalog ortağı statüsü tanındı. Bunun üzerinden iki ay geçmesinin ardından Türkiye başbakanı Erdoğan, Moskova’yı ziyaret ettikten sonra yaptığı açıklamada, Türkiye’nin Şanghay işbirliği Örgütünün diğer üyelerle eşit haklara sahip üyesi olmak istediğini duyurdu. Türkiye hükümet başkanı bunun nedeni olarak, Avrupa ile ilişkilerde giderek artan çelişkilere işaret etti. Türkiye, Avrupa entegrasyonu için oldukça fazla çaba harcadı. Fakat Fransa ve Almanya bu çabaları bloke ettiler. Siyaset Bilimci Stanislav Tarasov’un görüşüne göre sorun, yalnız Avrupa ile olan siyasi çelişkilerde değil. Tarasov sözüne devamla şunları söyledi:
Bugünkü gelişmelerin hem ekonomik, hem de jeopolitik nedenleri var. Türkiye ekonomisi başlangıçtan itibaren ihracata yönelik bir ekonomidir. Bir zamanalar, Türk ihracatının %65’i kadarı Avrupa’ya yapılıyordu. Şimdi ekonomik kriz yüzünden piyasa daralıyor. Ekonomiyi kurtarmak gerek. Öte yandan jeopolitikayı da kurtarmak gerek. Bunun için Recep Tayyip Erdoğan, Moskova’da öne sürdüğü düşünceleri yani Türkiye’nin Şanghay İşbirliği Örgütüne alınmasına ilişkin düşüncelerini seslendirmeye karar verdi. Çok ilginç bir durum ortaya çıkıyor. Kısa bir süre önce Şanghay İşbirliği Örgütünün zirve toplantısında Türkiye’ye diyalog partnörü statüsü tanındı. Türk medya organları ve politika adamları bunu genel olarak duymamazlıktan geldiler ve konu hakkında detaylı yorumlar yapılmadı. Bu olaya büyük önem verilmedi.
Ancak şu anda Türkiye, Kıbrıs’ın Avrupa Birliği dönem başkanlığını protesto etmek amacıyla Avrupa ile ilişkilerini fiilen dondurdu.
Avrupa Birliği kurumları şimdi, dayanıklılık sınavından geçerken Asya’da meydana gelen Rusya merkezli entegrasyon süreçleri dinamizm kazanıyor. Türkiye’nin Şanghay İşbirliği Örgütü tam üyeliği karşısında yeni satış piyasalarına girme imkanlarının açılmasıyla kalmayacak. En önemlisi Türkiye, enerji projelerine katılma imkânı bulacak.
Bununla birlikte, Şanghay İşbirliği Örgütünün tam üyesi olmak için yalnızca Ankara’nın niyeti yetersiz. Diğer bölgesel liderler ve, örneğin, Hindistan bu Teşkilatın tam üyesi olmak isteğini ifade etti. Rusya Bilimler Akademisi Doğubilim Enstitüsü müdürü Vitalin Naumkin, Türkiye’nin bu unsurlarla rekabet etmesi gerekeceğini kaydetti ve şöyle konuştu:
Türkiye, Avrupa ve Doğu’da çeşitli şekillerde varlığını sağlamak istiyor. Bu böylesi bir devlet için gayet olağandır. Ama bu isteğinin gerçekleşmesi kademeli bir süreç olmalıdır. Üyeliği isteyen Hindistan ve Pakistan dahil diğerleri de var. Şanghay İşbirliği Örgütünün; çabucak, önemli derecede genişletilmesinden sözetmek için vakit daha erkendir.
l990 yıllarının sonlarında kurulmuş Şanghay İşbirliği Örgütü sadece bölgesel bir örgüt olmaktan çıktı. Örgüt içinde büyük önemdeki jeopolitik sorunlar, bölgesel güvenlik ve istikrarın sağlanması sorunları karara bağlanıyor. Şanghay İşbirliği Örgütü üyeliği sayesinde Ankara açısından, bu açıdan, yeni perspektifler doğacak.
Yorumlar
Yorum Gönder