Çoğumuza “Şimdilik çok uzakta” gibi görünen sorun artık pek çok kişinin kapısını çaldı, hatta kırdı bile… 1990’ların başında, ortasında yapılan Türk-Rus evliliklerinin meyvesi erkek çocuklarının “askerlik sorunu” gittikçe daha sıkıntılı bir hal almaya başlıyor. Ve iki ülke resmi makamlarının da kibarca “görmezden geldikleri” sorun için hiç değilse “bir tarafın” adım atma zamanı geldi de geçiyor bile…
TürkRus.Com bugün sayıları on binlerle ifade edilmeye başlanan Türk-Rus evlilikleri ile ilgili önemli bir sorunu manşetine taşıyor.
İstisnaları olmakla beraber, genellikle Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı baba ve Rusya Federasyonu vatandaşı anneden doğma çocuklar, iki ülke arasında “çifte vatandaşlığı” tanıyan bir anlaşma olmadığı için büyük sıkıntı yaşıyor.
Bu noktada Rusya Federasyonu, kendi vatandaşı olan kişilerin Türk vatandaşlığını hukuken tanımıyor ama kurcalayıp sorun haline de getirmiyor. Ancak iş askerliğe gelince iyice sarpa sarıyor.
Türkiye’de uzun dönem (tam dönem) zorunlu askerlik 15 ay. Yüksek öğrenim görenlerde zorunlu hizmet süreleri yedek subay olanlar için 12 ay, kısa dönem er olanlar için 6 ay olarak uygulanıyor 20 yaşında ilk askerlik yoklamasının yapılması gerekiyor. Yurt dışında geçimini sağlayanlar için istisnai, bedelli askerlik uygulaması şu şekliyle mevcut:
“Oturma veya çalışma iznine sahip olarak; işçi, işveren sıfatıyla veya bir meslek ya da sanatı icra ederek, Türkiye'de geçirdikleri günler hariç en az üç yıl (365 x 3=1095 gün) yabancı ülkelerde (veya yabancı gemilerde) bulunan TC vatandaşları, askerlik bedelini (38 yaş ve altı 10.000 € en fazla dört taksit; 38 yaş üzeri 10.000 € peşin) dövizle öder ve askerlik eğitimi görmeden terhis olur. Daha önce 21 gün olan temel askerlik eğitimi gereksinimi 15 Aralık 2011 tarihinde yürürlükten kaldırılmıştır.”
Rusya’da ise yine erkekler için, 18 ila 27 yaş arasındaki bir dönemde 12 ay süreyle, er olarak askerlik yapma zorunluğu bulunuyor. Silah altında zorunlu askerlik yapmak istemeyenler, “vicdani retçiler” iki kat daha fazla süreyle kamu işlerinde çalışabiliyor.
İKİ VATAN, İKİ KEZ ASKERLİK!
Hem Türkiye, hem de Rusya vatandaşı olanlar için zorluk burada başlıyor. İki ülke de, “vatandaşını” zamanı geldiğinde askere çağırıyor. Bu Rusya’da 18 yaşında yaşanıyor. Üniversite eğitimi gibi geçerli bir mazereti olmayanlar ya da “askerlik yerine getiremeyecek durumda olduğuna dair” raporu olmayanlar silah altına alınıyor.
Türk-Rus neslinden bir gencin Rusya’da askerlik yapması, Türkiye’de askere çağrılmaktan muafiyet sağlamıyor. Normal koşullarda Rusya’da Türk vatandaşlığını beyan etmediği için zaten burada askerlikten kaçamıyor. Rusya’da 12 ay askerlik yapan bir genç, normalde 20 yaşında da Türkiye’de askere gitmek zorunda. Yani basit bir mantıkla iki ülkede iki defa askerlik yapması gerekiyor.
BEDELLİ ASKERLİK ÇÖZÜM MÜ?
Şu an Rusya ordusunda görev yapan, Türk anne ve Rus babadan olma, iki pasaportlu çocuklar bulunuyor. Bu durumdaki babalardan biri TürkRus.Com’a şu bilgileri verdi:
“Oğlumuzun Rusya’dan sonra Türkiye’de ikinci kez askerlik yapmaması için ne yapmamız gerektiğini araştırdık. Bize söylenen, şu an pratikte tek bir yol olduğu: Oğlumuzu Rusya’da çalışıyor göstermek, Başkonsolosluk üzerinden 38 yaşına kadar askerlik tecili yaptırmak ve o yaştan sonra da 10 bin Euro ödeyerek bedelli askerlik kapsamına sokmak. Bu adil bir düzenleme değil. Rus tarafı zaten başından beri ikinci vatandaşlığa karşı, tanımıyor. Oysa Türkiye bu konuda hoşgörülü, çifte vatandaşlık anlaşması olmasa bile zımnen göz yumuyor. O halde çocuklarımız için fedakarlığı Türk tarafının yapması ve muafiyet tanıması beklenmeli.”
Tersinden bakıldığında ise, çocuğun askerliğini sadece Türkiye’de yapması için, 18 yaşından önce Rusya dışına çıkması ve askerlik yoklamalarının bittiği 27 yaşına kadar ülkeye girmemesi gerekiyor. Ancak bu durumda Rusya pasaportu alamam, vatandaşlığı kaybetme riski var.
MUAFİYET NEDEN OLMASIN?
Bu konu Ankara’da Dışişleri ve Savunma Bakanlığı çevrelerinde de tartışılıyor.
Ankara’dan TürkRus.Com’a bilgi veren bir kaynak, “Türk devleti, Rusya’da ya da benzer durumdaki ülkelerde mecburen askerlik yapan vatandaşlarını Türkiye’de ikinci kez askere gitmekten muaf tutmalı. Eğer vatandaşının ikinci vatandaşlığına göz yumuyorsa, bu noktada onun hak mağduriyetini de önlemeli. Bu konu Savunma Bakanlığı’na iletildi. Üzerinde düşünülüyor olabilir. Ancak bu sıkıntıyı yaşayanlar kamuoyu yaratıp konuyu gündemde tutarsa sonuç alınabilir” değerlendirmesini yaptı.
kaynak: turkrus
Yorumlar
Yorum Gönder