Benim için çok önemli olan fakat uzun zamandır tembellik üşengeçlik ve unutkanlıktan dolayı el atmadığım bir olayı bugün yazayım dedim. Öyle yada böyle grafikle uğraşanların mutlaka başına gelirTürkçe font sıkıntısı. Broşür, kartvizit, el ilanı vs. derken güzel güzel tasarımınızı hazırlarsınız. Onlarca hatta yüzlerce font arasından bir font beğenirsiniz yada kurumsal bir fontunuz vardır ama bir bakmışsınız ki Türkçe karakterleri (I, İ, ı, Ş, ş, Ğ, ğ ) desteklemiyor (genellikle kullandığım fontlar Ü, ü, Ç, ç, Ö, ö desteklediğinden ilk paranteze yazmadım). Böyle durumlarda ya fontu değiştirirsiniz yada noktalama işaretlerini kullanarak kendinizce fontları Türkçe karakterlere uygun hale getirirsiniz. Eğer ikinci seçeneği seçmiş iseniz dua edin o metinde bir değişiklik olmasın. Eğer metinde değişiklik olursa o bütün noktalama işaretleri kayacak ve haliyle sizinde sinirleriniz kayacak 
Sinirlerimiz kaymadan biraz cıcık uğraşarak (cümle uğraştıracak mış gibi görünüyor ama inanın zor değil) fontları Türkçeleştirerek sıkıntısız işlerimizi halledebiliriz. İllaki bu işin (her işin olduğu gibi) birden fazla yolu vardır. Biz burdaFontlab adlı font editör programını kullanarak bu işi yapacağız. Program aslında çok detaylı, çok farklı işlerin yapılacağı, fontları değiştirebileceğiniz, yeni fontlar yapabileceğiniz komplike (bu kelimeyi kullanasım geldi birden) bir program. Biz programın sadece ucundan işimize yarar kısmını kullanarak fontlarımızı Türkçeleştirmeye çalışacağız yazımızın devamında…
Sinirlerimiz kaymadan biraz cıcık uğraşarak (cümle uğraştıracak mış gibi görünüyor ama inanın zor değil) fontları Türkçeleştirerek sıkıntısız işlerimizi halledebiliriz. İllaki bu işin (her işin olduğu gibi) birden fazla yolu vardır. Biz burdaFontlab adlı font editör programını kullanarak bu işi yapacağız. Program aslında çok detaylı, çok farklı işlerin yapılacağı, fontları değiştirebileceğiniz, yeni fontlar yapabileceğiniz komplike (bu kelimeyi kullanasım geldi birden) bir program. Biz programın sadece ucundan işimize yarar kısmını kullanarak fontlarımızı Türkçeleştirmeye çalışacağız yazımızın devamında…
Programımızı tam buradan sitesine gidebilir windows platformu için gerekli linkten programı indirebilirsiniz. Direk indirme linkini vermek istemedim, çünkü şuan 5.2 versiyonun linki var. Yarın bir gün sürüm değişir buna paralel olarak linkte değişir sonra arkamdan kulaklarımı çınlatmayın
Programımızı indirip, kurup, çalıştırdıktan sonra aşağıdaki pencere ile karşılaşılacağız. (Mümkün mertebe programı ilk kurduğumuz halinde bırakmaya çalışıyorum. Ekstra bir pencere filan açar isem belirtmeye çalışıyorum…) (Unutmadan resimlerin büyük halleri için üzerilerine tıklamanız yeterli)
Programımızı çalıştırdıktan sonra, Türkçeleştirmek istediğimiz fontu (var olan programların %99’unda açkısayolu olan) CTRL+O kısayolu ile yada direk fontu tutup pencerenin içine bırakarak açıyoruz. Eminim hepiniz biliyorsunuzdur fakat bilmeyen yeni öğrenen arkadaşlar için hatırlatayım, bilgisayarınızda yüklü olan fontlar windows içindeki font klasöründe bulunmaktadır. (Yani genellikle C:\Windows\Fonts yolundadır tabi windowsunuzu başka bir dizine vs kurmadı iseniz. Eğer siz direk buradaki font ile oynar ve değiştirirseniz elinizdeki orjinal font gidecektir. Bu yüzden bu tür işlerde (font düzenleme, fotoğraf düzenleme vs.) mutlaka çalışacağınız dosyanın bir yedeğini alın.)
Ben “Berlin Sans FB” isimli fontu Türkçeleştirmek istedim. Hatta sizin için fontu Türkçeleştirmeden önce Word’de “GĞgğSsŞşCcÇçIıİi” yazdım. Nasıl çıktığını aşağıdaki resimde görebilirsiniz. Ortak harflerimiz (G ve S gibi) seçtiğimiz fontta çıkar iken Ğ, Ş ve İ farklı yazı tipleri ile çıktı. Aynı yazıyı birde işimiz bitince yazacağız bakalım ne olacak 
Fontumuzu programımızla birlikte açtıktan sonra ilk yapacağımız şey fontun kodlamasını “MS Windows 1254 Turkish” yapmak. (Resimde mavi ile çerçeve içine alınmış kısım) Bunu yaptıktan sonra inaktif olarak Türkçe karakterleri göreceğiz. (Gri zeminli kısımlar) Eğer kodlamayı değiştirmez isek bu karakterleri göremeyiz.
Şimdi sıra bu gri zeminli inaktif olan karakterleri aktif yapmaya geldi. Eğer biraz şanslı isek Türkçe fontlarımız zaten vardır ve sadece aktif olmayı beklemektedir. Yani bu fontu yapanlar zaten Türkçe karakterleri hazırlamışlardır (Artık bilerek mi bilmeyerek mi bilemem) bize sadece aktif etmek düşer. Yok şansız isek o zaman grafik çalışmalarımızda uğraştığımız gibi noktalamaları kullanarak programın içinde kendi fontumuzu yapacağız. Şimdi “Ş” harfine çift tıklayıp aktif hale getiriyorum.
Şanslıymışız ki “ş” harfi bizi hiç zorlamadan istediğimiz hale geldi. Demek ki fontu hazırlayanlar Türkçe karakterleri bizim için yapmışlar. Çünkü “Ş” harfini aktif ettiğim zaman fontun kendi “S” harfi ve “Ç”harfinde kullanmış olduğu kuyruğun aynı olduğunu gördük. Bu fontta yapmamız gereken sadece inaktif olan Türkçe karakterleri aktif etmek ve teknik ayarlarını yapmak. (Diyelim ki “Ş” harfi istediğimiz gibi olmadı. Nasıl düzenlememiz gerektiğini bir sonraki yazımızda bulabilirsiniz.) Öncelikle harflerimizi aktif edelim.
Elle tek tek uğraşarak veya sadece aktif ederek karakterlerle işimiz bittirdikten sonra, sıra geldi teknik kısıma. Burada bir kaç ayar yapacağız. Bunun için programımızın üst barından File -> Font Info… (CTRL + ALT + F) butonlarına tıklayarak Font Info penceresini açıyoruz. Ve resimlerde gördüğünüz gibi tek tek ayarlarımızı yapıyoruz.
ilk olarak Names and Copyright kısmındaki yanında elmas resimi olan Build Names adlı butona tıklıyoruz.
OpenType-Specific names kısmından yanında elmas resimi olan Build Open Type Names isimli butona basıyoruz.
Additional OpenType names kısmında 
butonuna basarak bütün kayıtları siliyoruz.
butonuna basarak bütün kayıtları siliyoruz.
Copyright information kısmında yanında elmas resmi olan Build Copyright and Trademark recordsbutonuna tıklıyoruz
Metrics and Dimensions menüsünün alt seçeneği olan Key dimensions seçeneğinde bulunan elmas a tıklıyoruz.
TrueType-specific metrics menüsünde iki adet yanında elmas resmi olan Recalculate butonu bulunmakta. İlk önce üstekine sonrada altakine sıra ile basıyoruz.
Encoding and Unicode penceresinde yapacaklarımız biraz karışık gelebilir ama değil. Dikkatli olalım yeter. Bu menüde ortada bulunan elmas butonuna tıklıyoruz. Bir aksilik çıkmaz ise sağdaki listeye 1254 Turkish kod sayfasını ekleyecek. Bunu yaparsa bir sıkıntı yok. Şayet siz elmas butonuna bastığınızda sağdaki liste silinir ise sıkıntı yapmaya gerek yok. Sol menüde bulunan kod sayfalarından sırası ile 1250 Latin 2: Eastern Europe, 1252 Latin 1, 1254 Turkish ve Macintosh Character Set (US R (devamında ne yazıyor bilmiyorum ehe kod sayfalarına çift tıklayarak sol taraftaki listeye ekliyoruz. Bundan sonra aşağıda yanında açılır menü bulunan Microsoft® Character Set: menüsünden Turkish (Latin 5) CP 1254 isimli karakter setini seçiyoruz.
kod sayfalarına çift tıklayarak sol taraftaki listeye ekliyoruz. Bundan sonra aşağıda yanında açılır menü bulunan Microsoft® Character Set: menüsünden Turkish (Latin 5) CP 1254 isimli karakter setini seçiyoruz.
Unicode ranges menüsünde ilk önce 
butonuna basarak bütün seçimi temizliyoruz. Ardından hemen altındaki elmas butonuna basıyoruz ve otomatik şeçim yaptırıyoruz.
butonuna basarak bütün seçimi temizliyoruz. Ardından hemen altındaki elmas butonuna basıyoruz ve otomatik şeçim yaptırıyoruz.
Hinting Settings menüsünde yanında elmas resmi olan Auto zones butonuna basıyoruz.
TrueType-specific settings ‘in alt menüsü olan PCLT table menüsünün altında bulunan Font metrics(dıdığının dıdığı gibi bişi oldu ehe) menüsünde 2 adet Recalc butonu bulunmakta. Sıra ile ilk önce üstekine ardından da alttakine basıyoruz.
Codepages menüsünde bulunan Recalc butonuna basıyoruz.
Ayarlarımız bu kadar. OK butonuna basarak Fontlab penceresine geri dönüyoruz. Artık herşeyimiz hazır. Tek yapmamız gerek fontumuzu derlemek ardından bilgisayarımıza yüklemek. Fontumuzu derlemek içinFile -> Generate Font… (CTRL + ALT + G) butonlarına basıyoruz.
Fontun derleneceği yeri ve kayıt tipini buradan seçiyoruz. Fontunuza isim verirken orjinal ismin sonunaTR eklemeniz karıştırmamanız için yeterli olacaktır. Kayıt tipinden de (Save as type) True Type/Open Type TT (*.ttf) ‘i seçiyoruz. Pencerenin en altında bulunan Install the font seçeneğini işaretlersek aynı zamanda fontumuzu otomatik olarak yükleyebiliriz.
Muhtemel sizde yukarıdaki gibi bir uyarı alacaksınız. Bu uyarı aynı isimde olan bir font yüklediğimizi eski sürümü silip yeni sürümün yüklendiğini belirtiyor. Şimdi siz zaten orjinal fontun yedeğini aldığınız için bir sıkıntı yok. Ama şunu da sorabilirsiniz. Biz isimi değiştirmiştik. Sonuna TR eklemiştik. Neden aynı isimle oldu diye. Onun açıklaması şudur : Biz sadece dosyanın ismini değiştirdik. İç yapıdaki fontun ismi değiştirmedik. Ayarları yapmaya başladığımız zaman ki resimlere bakarsanız isimle ilgili yerleri görebilirsiniz.
OK Butonuna basarak uyarıyı kapatıyoruz. Şimdi deneyelim bakalım fontumuz Türkçe oldu mu?
Gördüğünüz üzere amacımıza ulaştık. Fontumuz artık Türkçe karakterleri destekliyor. Ğ, Ş ve İ karakterleri, G, S ve I karakterleri ile aynı. Unutmadan, fontu test etmeden önce Word’u kapatıp baştan açmayı unutmayın. Kapatıp açmanıza rağmen hala fontunuz desteklemiyor görünüyorsa en son kaydettiğiniz fontunuzu el ile tekrar yükleyin. Windows Vista, 7 ve 8 de fonta sağ tıklayarak yükle diyebilirsiniz. XP de ise fontunuzu kopyalayarak Windows klasörünün içerisinde ki Font klasörüne yapıştırmanız gerekiyor. Türkçeleştirme olayımız bu kadar. Bir sonraki yazımızda da hazır Türkçe karakterleri bulunmayan fontları düzenlemeyi anlatmaya çalışacağım. Görüşmek üzere…
Yorumlar
Yorum Gönder